شاید یکی از اولین چالش‌هایی که هر فرد برای مطرح کردن و اقامه دعوا و شکایت خود با آن روبرو است این که دعوای خود را باید تحت چه عنوان و موضوعی پیگیری کند. بدین معنا که موضوع شکایت در حوزه کدام دعاوی قرار می‌گیرد و در چه دادگاهی باید رسیدگی شود. یکی از انواع دعاوی که بسیاری از شکایات روزمره شاکیان در این حوزه قرار می‌گیرند، دعاوی حقوقی هستند.
این دعاوی در مورد امور حقوقی و مدنی است و رسیدگی به آنها در حیطه قانون مدنی و قانون آیین دادرسی مدنی کشور است. دعاوی حقوقی مانند آنچه در دعاوی کیفری اتفاق می‌افتد، ارتباطی به جرم و مجازات مجرم ندارند لذا کسانی که برای طرح دعوای حقوقی به دادگاه می‌روند افرادی هستند که برخی حقوق‌شان توسط دیگری نقض گردیده و با طرح دعوا قصد احقاق حق خود را دارند. در ادامه با موسسه حقوقی همراه آرمانی باشید تا درباره انواع دعاوی حقوقی و مرجع ذی‌صلاح رسیدگی به آن شرح دهیم.
دعاوی حقوقی یا دعوی حقوقی چیست؟
دعوای حقوقی نوعی از دعواست که با حقوق مدنی افراد و جبران خسارت ناشی از تضییع آنها در ارتباط است. معمولا این نوع دعاوی، در قانون مدنی مشخص شده و در دو گروه اموال و اشخاص قرار می‌گیرند. در گروه اموال، موضوعاتی مانند مالکیت و حقوق اشخاص بر اموالشان، قراردادهای خرید و فروش، اجاره و رهن، طلب کردن مال خود، امور مربوط به وصیت و ارثیه قابل طرح هستند. در گروه بعدی یعنی اشخاص، دعاوی از قبیل تابعیت، ارث، ازدواج و طلاق مطرح می‌شوند.
لازم به ذکر است که قانون حاکم برای رسیدگی به انواع دعاوی حقوقی، آیین دادرسی مدنی کشور است. طبق ماده ۱ این قانون، آیین‌دادرسی مدنی، مجموعه‌ای از اصول و مقررات برای رسیدگی به امور حسبی و تمامی دعاوی مدنی و بازرگانی است. دادگاه و مرجع ذی‌صالح برای رسیدگی به دعاوی مدنی شامل دادگاه حقوقی بدوی، تجدیدنظر و دیوان عالی کشور هستند. تعداد دعاوی حقوقی که در دادگاه‌ها برای بررسی وجود دارند بسیار زیاد است و اغلب افراد عادی نیز از قوانین حاکم بر آنها اطلاعای ندارند. لذا برای رسیدگی و پیشبرد دادخواست حقوقی بهتر است از بهترین مشاور حقوقی در تهران استفاده کنیم.
بررسی انواع دعاوی حقوقی
دعواهای حقوقی مانند دعاوی کیفری دارای انواع مختلفی هستند که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.
دعاوی حقوقی مالی
هدف از طرح این دعاوی مربوط به ادعای فردی درباره کسب مال از دست رفته است. به عنوان مثال هدف از دعوای خلع ید، اعلام مالکیت شخصی نسبت به یک ملک است لذا در دسته دعوی حقوقی مالی قرار می‌گیرد.
دعاوی حقوقی غیر مالی
هدف از اقامه این نوع دعاوی حقوقی، به دست آوردن مال نیست و اغلب به تنظیم روابط اجتماعی و شخصی افراد مربوط است مانند دعوای طلاق که در آن کسب مال مطرح نیست و طرفین به دنبال تعریف و تنظیم روابط و تکالیف یکدیگر هستند. برای رفع این مشکلات می‌توانید از مشاوره بهترین وکیل طلاق در تهران ببرید.
دعاوی حقوقی خانوادگی
هدف از طرح دعاوی حقوقی خانواده، رسیدگی و حل اختلافات و مسائل ایجاد شده بین زوجین و تعیین تکلیف موارد مرتبط با عقد نکاح و هر چیز مربوط به آن است لذا از این نوع دعاوی می‌توان مسائل طلاق، حضانت، استرداد جهیزیه و مهریه را نام برد.
دعاوی حقوقی ثبتی
در نهایت هدف از طرح دعوای حقوقی ثبتی، حل اختلافات مربوط به قوانین ثبتی است. مهمترین قوانین ثبتی کشور شامل قانون ثبت اسناد و املاک، قانون ثبت اختراعات و طرح‌های صنعتی و قانون ثبت احوال است. در این نوع از دعوای حقوقی، شخص ادعایی نسبت به یک موضوع مرتبط با قوانین ثبتی دارد و آن را برای رسیدگی در دادگاه مطرح میکند.
دادگاه صالح برای رسیدگی به دعاوی حقوقی
انواع دعوای حقوقی با توجه به نوع خواسته و دعوا، در مراجع مختلفی مطرح و رسیدگی خواهند شد. از جمله مراجع ذی‌صلاح برای رسیدگی به دعوای حقوقی موارد زیر هستند.
- شورای حل اختلاف: در حال حاضر گروهی از دعواهای حقوقی در شورای حل اختلاف مطرح می‌شوند که ارزش مالی تا سقف ۲۰ میلیون تومان داشته باشند. علاوه بر این رسیدگی به برخی از دعاوی غیر مالی نیز در صلاحیت این شورا می‌باشد مانند صدور گواهی حصر وراثت.
- دادگاه عمومی حقوقی: در حال حاضر دعاوی حقوقی که ارزش مالی آنها بیشتر از ۲۰ میلیون تومان باشد، در دادگاههای عمومی حقوقی قابل طرح هستند. ضمن اینکه رسیدگی به برخی از دعاوی، در هر شرایطی صرفاً در صلاحیت دادگاه عمومی است مانند رسیدگی به دعاوی مرتبط با مال غیر منقول یا دعاوی استیجاری با موضوع سرقفلی و… .
- دادگاه تجدید نظر: بعد از صدور رای پرونده‌ها در دادگاه بدوی، این پرونده‌ها تا ۲۰ روز می‌توانند درخواست تجدید نظر، داشته باشند که برای این مورد به دادگاه تجدید نظر ارسال و آرای صادره از آن مرجع لازم الاجراست. شایان ذکر است که رسیدگی به پرونده در دادگاه تجدید نظر غیر حضوری است.
تفاوت دعوای حقوقی و کیفری چیست؟
به طور خلاصه تفاوت دعوای حقوقی با دعاوی کیفری شامل موارد زیر است:
- برای شروع طرح دعاوی کیفری باید شکایت‌نامه یا شکوائیه تنظیم کرد و مقررات حاکم بر آن، آئین دادرسی کیفری است. اما در طرح دعوای حقوقی باید دادخواست تنظیم و ارائه کرد و مقررات آئین دادرسی مدنی بر این موارد اعمال خواهد شد.
- دادخواست حقوقی را باید به دادگاه حقوقی و شکوائیه را باید به دادسرا یا دادگاه کیفری ارائه داد.
- طرح دادخواست حقوقی حتما باید در فرم چاپی آن ثبت و تنظیم شود اما شکوائیه را می‌توان هم در برگه معمولی با درج اطلاعات کامل و هم در فرم مخصوص آن ثبت و ارائه کرد.
ویژگی های دعوای حقوقی چیست؟
دعواهای حقوقی دارای یکسری ویژگی‌ها هستند که آنها را از انواع دیگر دعوا متمایز می‌کنند. از جمله این موارد که در ادامه آنها مرور می‌کنیم.
- در دادگاه دعوای حقوقی، به طرفین پرونده، خواهان و خوانده می‌گویند.
- وکیل دعوای حقوقی، اعتراض و شکایت موکل خود را با تنظیم دادخواست حقوقی به دادگاه مربوطه ارائه میکند.
- در دعوای حقوقی هزینه دادرسی طبق میزان ارزش مال مورد دادخواهی، متغیر و متفاوت است.
- در دعوای حقوقی برای دعوت خوانده به دادگاه و حضور او، از اخطاریه استفاده خواهد شد.
- در دعوای حقوقی چنانچه خواهان از اعتراض خود منصرف شود، امکان استرداد دادخواست حقوقی وجود دارد و با این کار، دعوای حقوقی مورد نظر خاتمه خواهد یافت.
- در دعاوی حقوقی چنانچه خوانده در محاکم قضایی تشکیل شده، حضور نداشته باشد، می‌تواند درخواست واخواهی‌اش را به محضر دادگاه تقدیم کند.
بهترین وکیل حقوقی در تهران کیست؟
از آنجایی که قوانین حاکم بر دعواهای حقوقی بسیار پیچیده‌اند و درک بسیاری از آنها از توان عموم خارج است، بهتر است امور رسیدگی و پیگیری دادخواست حقوقی خود را به بهترین وکلای این حوزه بسپاریم تا در کمترین زمان ممکن و با بالاترین درصد موفقیت کار به پایان برسد. یک وکیل دعاوی حقوقی حرفه‌ای باید قوانین و مقررات ذکر شده در وکالت‌نامه تنظیم شده بین خود و موکلش را به خوبی اجرا کند.
شجاعت و اقتدار، فن بیان و اعتماد به نفس بالای وکیل حقوقی، نقش بسیار مهمی در پیشبرد موفق این نوع پرونده‌ها دارد. تسلط وکیل مورد نظر بر قوانین این حیطه باعث افزایش درصد پیروزی موکل خواهد بود. حضور به موقع در جلسات دادگاه نیز یکی دیگر از ویژگی‌های مهم بهترین وکیل حقوقی است.
جمع بندی
در این مقاله تلاش کردیم شما را با انواع دعاوی حقوقی آشنا کرده و مراجع دارای صلاحیت برای رسیدگی به این قبیل دعاوی را معرفی کنیم. لذا با توجه به پیچیدگی و دشواری درک قوانین این حیطه توصیه میشود برای پیشبرد موفق پرونده‌های حقوقی خود، حتما از کمک و راهنمایی بهترین وکیل دعاوی حقوقی استفاده کنید تا شانس موفقیت شما در طرح دادخواست افزایش یابد. برای اطلاع و آشنایی با بهترین وکلای حقوقی در تهران می‌توانید به سایت موسسه حقوقی همراه آرمانی مراجعه یا با کارشناسان ما تماس بگیرید.
سوالات متداول دعاوی حقوقی
آیا در دعاوی حقوقی نیاز به وکیل است؟
بله، در بسیاری از موارد. تخصص وکلای حقوقی و دانش آنها امکان بهترین دفاع از حقوق شما را فراهم میکند. البته، الزامی برای استفاده از وکیل در برخی موارد وجود ندارد، اما به عنوان توصیه، مشاوره و حضور وکیل به دلیل تخصص و تجربهی آنها در موضوعات حقوقی و پیچیدگیهای مربوطه، بسیار ضروری است.
مراجعی که صلاحیت رسیدگی به دعاوی حقوقی را دارند کدامند؟
مراجع قضایی و دادگاههای عمومی حقوقی، همچنین شوراهای حل اختلاف با رعایت حد نصاب و محدود و گاهاً دادگاههای بخش صلاحیت رسیدگی به دعاوی حقوقی را دارند. این مراجع قضایی شامل دیوان عالی، دیوان عدالت اداری، مراکز داوری ملی و بینالمللی، و دیگر مراجع خاص شبه قضایی و غیره هستند. هر مرجع قضایی، صلاحیت مشخصی دارد و بسته به نوع دعوا و حوزه حقوقی مورد نظر، دادگاه متناسب با آن انتخاب میشود.